Z pewnością każdemu zdarzyło się opisywać konkretną grę przez porównywanie jej do innej – nie identycznej, ale zbliżonej pod względem grafiki, zamysłu czy zasad… Takie podobieństwo daje się zauważyć w przypadku gier Qwirkle i Unikat. Choć przebieg gier i kluczowe kryteria rządzące rozgrywkami są różne dla obu tytułów, to wspólny obszar tematyczny – klasyfikowanie – sprawia, że wyczuwalne jest podobieństwo gier, nieuchronnie prowadzące do ich porównania.
Qwirkle to gra logiczna wydana po raz pierwszy w 2006 roku. Zadaniem graczy jest tutaj układanie pionowych i poziomych rzędów zawierających elementy w tym samym kolorze, ale o różnych symbolach albo z tym samym symbolem, ale w różnych kolorach. Gracze mają do dyspozycji 108 drewnianych płytek, które losują ze wspólnego zbioru. Dokładając kolejne płytki, gracze starają się zdobyć możliwie najwięcej punktów, analizując przy tym najbardziej korzystny sposób dołożenia swojego elementu. Umieszczając płytkę w sąsiedztwie kilku innych z pasującymi cechami, uczestnik gry może zdobyć wysoką premię i zapewnić sobie zwycięstwo.
Choć założenia Qwirkle są dosyć proste, bo opierają się na dopasowywaniu kolorów i kształtów, to gra wymaga przyjęcia odpowiedniej strategii i przemyślanych działań. Ćwiczy przy tym spostrzegawczość, rozwagę i mądre planowanie.
Również Unikat to gra wymagająca przemyślanego dokładania wylosowanych elementów w układzie wierszy i kolumn. W zestawie znajduje się 81 kwadratowych kartoników, na których umieszczono obiekty charakteryzujące się czterema cechami. Te cechy to: kształt figury geometrycznej, jej kolor, wielkość oraz kolor tła. Gracze kolejno układają kartoniki, tworząc pionowe i poziome szeregi. Warunek jest jeden – sąsiednie elementy mogą się różnić tylko jedną z czterech cech. W swojej turze gracz może dołożyć dowolną liczbę kartoników, ale (poza pierwszym kartonikiem, który można dodać gdziekolwiek) może dokładać tylko do ostatnio dołożonego elementu. Na koniec tury dobiera się jeden kartonik (wyjątek stanowi sytuacja, gdy gracz ma ich już dziesięć – jest to liczba kartoników, z którą zaczyna się rozgrywkę). Kto pierwszy pozbędzie się wszystkich kartoników – ten wygra.
Unikat jest rekomendowany przez autorów jako gra dla całej rodziny, która wspomaga rozwijanie spostrzegawczości, umiejętności planowania strategicznego, logicznego myślenia i sprawnego podejmowania decyzji. Zarzut stawiany grze to nadmierna przypadkowość. Zbyt wiele w rozgrywce zależy od losu, przez co trudno uznać ją za klasyczną grę strategiczną, choć w trakcie starcia rozsądna taktyka istotnie zwiększa szanse na powodzenie.
Twórcy wielu gier planszowych i logicznych starają się zachęcić potencjalnych nabywców i użytkowników, obiecując im, obok przyjemnej rozrywki, kształtowanie istotnych dla nauki matematyki kompetencji. Wśród nich najczęściej wymienia się (jak powyżej) logiczne myślenie, spostrzegawczość, planowanie i działanie strategiczne. Niektóre gry faktycznie kładą nacisk na rozwijanie tych umiejętności, wykorzystując do tego podobne narzędzia. Qwirkle i Unikat bazują na tej samej umiejętności – umiejętności sprawnego klasyfikowania i dopasowywania elementów. Choć jedna stawia przede wszystkim na wyszukiwanie podobieństw, a druga wymusza zauważenie różnic, to analogia między grami zdecydowanie jest uchwytna.
